Znaczenie i użyteczność kultury rośnie. Wydatki na kulturę coraz częściej traktowane są jako inwestycje, a nie obciążenia. Bo kultura jest źródłem wartości i działań stymulujących rozwój społeczny (np. poprzez aktywności rozwijające kreatywność i umiejętności krytycznego myślenia). Sama kultura staje się kapitałem zasilającym tzw. przemysły kultury i przemysły kreatywne. Licznych argumentów, studiów przypadków i literatury dostarczają wyniki badań zleconych przez Komisję Europejską pt. „Ekonomia kultury w Europie” („The Economy of Culture in Europe”) z 2006 roku i „Wpływ kultury na kreatywność” („The Impact of Culture on Creativity”) z lipca 2009 roku. Poniżej kilka argumentów, które warto rozważyć w odniesieniu do działalności muzeów.
Udział w kulturze oznacza wszechstronną edukację
Kontakt kulturą działa na sposób myślenia, poszerza horyzonty (mind-opener). Kompetencje i umiejętności nabywane, dzięki np. edukacji artystycznej mogą być wykorzystywane w innych dziedzinach życia.
Do tych umiejętności należą między innymi otwartość, umiejętność słuchania innych, współpracy w grupie, koncentracja, wyobraźnia, itd. Na poziomie jednostkowym przyczyniają się do rozwoju osobistego, na poziomie społecznym powodują społeczną zmianę.
Kultura i spójność społeczna (Participation and Access for all = social cohesion)
Przez wspieranie i służenie społecznościom lokalnych, kultura pomaga integrować różne grupy społeczne, włączać do publicznego życia zmarginalizowane grupy.
Kultura a tożsamość
Uczestnictwo w kulturze wzmacnia tożsamość (zarówno lokalna, regionalną, jak i ponadnarodową) i poczucie przynależności do określonej wspólnoty lub kręgu wartości.
W tym przypadku nie chodzi o wartości promowane w stosunku do innych ale poczucie przynależności jego wzmacniane wśród jednostek, w stosunku do ich otoczenia, narodu, związków ponadnarodowych.
Dostęp do usług kulturalnych może oznaczać „wzmocnienie” uczestnictwa w demokracji (democratic empowerment),
Rozwój jednostek przez kulturę jest jednym z warunków efektywnej demokratycznej praktyki. Ponadto dostęp do kultury stwarza okazje dla kształtowania „świadomości obywatelskiej”. Empowement to wzrost zdolności podejmowania decyzji i kompetencji służących uczestnictwie w sferze publicznej.
Sektor kultury wyraża wartości europejskie i umożliwia społeczny dialog
Poprzez ofertę kulturalną takich wartości jak tolerancja, demokracja, wolność słowa, pokój. Są to wartości społeczeństwa obywatelskiego. Jednocześnie kultura jest narzędziem wspierającym międzykulturowy dialog.
Bezpośredni wkład kultury w gospodarkę
Kultura staje się współcześnie czynnikiem rozwoju ekonomicznego, na równi z pracą, kapitałem, technologią. Fakt ten odnosi się również do funkcjonowania lokalnych gospodarek.
Kultura i “efekty zewnętrzne”
Wzrost intensywności działań kulturalnych na przynosi korzystne efekty w innych obszarach życia społecznego i gospodarki. A zatem aktywności w kulturze przynoszą „pozytywne efekty zewnętrzne”, gdyż korzyści z nich mogą czerpać całe społeczności. Przykładem społecznych i ekonomicznych korzyści, dzięki aktywnościom kulturalnym jest Muzeum Guggenheima w Bilbao , które przyniosło miastu efekty zewnętrzne w postaci koniunktury w hotelarstwie, gastronomii, usługach transportowych, a także zaowocowało nowym wizerunkiem i tożsamością miasta.
48 (12) 422 18 84 w. 20
Facylitator zespołowego planowania strategicznego i tworzenia pomysłów programowych (misja, wizja, kierunki rozwoju, edukacja, działania i wystawy muzealne) Współtwórca gier: „Chłopska Szkoła Biznesu” i „Oil City – galicyjska gorączka czarnego złota”. Ukończył studia ekonomiczne i europeistyczne. Obronił doktorat o pomocniczości w lokalnej współpracy. Lubi ciszę i muzykę.
Formularz kontaktowy
Zastanawia mnie zawsze, na ile życzeniowe są deklaracje o tym, jak kultura jest zasadniczym czynnikiem rozwoju, obszarem inwestowania itd. Dla porównania:
Relacja za gazetą.pl z Kongresu Kultury „Najbardziej żarliwe wystąpienie miał reżyser Michał Zadara. – Pieniądze są, powiem państwu nawet gdzie one są. One są w stadionie Narodowym – mówił, wywołując oklaski publiczności. – Elity polityczne kompletnie się kulturą nie interesują. Łatwo dostępne jest zdjęcie naszego nieobecnego premiera z piłką. Kiedy nasz premier ostatnio dał się sfotografować w teatrze? – pytał Zadara.”
Może pomyślimy o akcji społecznej lobbującej za muzeami?