Astolphe Louis Léonor de Custine, francuski pisarz i podróżnik, pisząc swoje najsłynniejsze dzieło „Listy z Rosji” (1839) odwiedził Ermitaż. Tak pisze o tym, co było dla niego najbardziej zaskakujące.
Znalazłem za zieloną zasłoną regulamin obowiązujący ścisłe grono bywalców Ermitażu, dopuszczonych przez carycę do tego przybytku swobody … cesarskiej. Kazałem sobie dosłownie przetłumaczyć ową kartę wolności, której pani tego niegdyś zaczarowanego miejsca raczyła udzielić osobom zaprzyjaźnionym. Tekst ten spisano w mojej obecności.
Zasady, którymi wchodząc tu należy się kierować:
- U wejścia wraz z kapeluszem i szpadą należy odłożyć swoje tytuły i stopień urzędowy.
- Należy również zostawić za drzwiami wszelkie uroszczenia oparte na przywileju urodzenia a także pychę i inne uczucia podobnego rodzaju.
- Bądź wesół, ale niczego nie tłucz ani nie niszcz
- Siadaj, stój, chodź, rób, co chcesz i nie zwracaj na nikogo uwagi.
- Prowadź spory bez gniewu i nadmiernego ożywienia
- Mów z umiarem i nie za wiele, aby nie przeszkadzać innym.
- Powstrzymaj westchnienia i ziewanie, aby nie wywoływać nudy i nikomu nie przeszkadzać.
- Jeśli ktokolwiek z towarzyszy zaproponuje jakąś grę czy zabawę, reszta powinna na to przystać.
- Jedz powoli i z apetytem, pij umiarkowanie, aby, wychodząc, każdy trzymał się na nogach.
- Kłótnie zostaw za drzwiami. Kto przestępuje próg Ermitażu, powinien kierować się zasadą, że co wchodzi jednym, wychodzi drugim uchem.
Gdyby ktoś, nie wyłączając pań, uchybił temu regulaminowi, za każde jego naruszenie, poświadczone przez dwie osoby, będzie musiał wypić szklankę zimnej wody. Oprócz tego odczyta na głos stronicę Telemachiady. Kto uchybiłby artykułowi dziesiątemu nie będzie już mógł bywać w Ermitażu.(poemat Trediachowskiego). Kto uchybiłby podczas jednego wieczoru trzem artykułom regulaminu, będzie obowiązany do wyuczenia się na pamięć sześciu wierszy.
Póki nie przeczytałem tego regulaminu, sądziłem, że cesarzowa Katarzyna była bardziej płocha. Czy ów regulamin to tylko zwykły żart? W takim razie nie jest zbyt udany, najlepsze bowiem żarty to te, co są najbardziej zwięzłe. Nie mniej niż brak smaku, o którym świadczy ów regulamin, zdumiewa mnie troskliwość z jaką go tu przechowano.
[Astolphe Louis Léonor de Custine: Listy z Rosji. Rosja w 1839 roku].
fot: Wikimedia commons
48 (12) 422 18 84 w. 20
Facylitator zespołowego planowania strategicznego i tworzenia pomysłów programowych (misja, wizja, kierunki rozwoju, edukacja, działania i wystawy muzealne) Współtwórca gier: „Chłopska Szkoła Biznesu” i „Oil City – galicyjska gorączka czarnego złota”. Ukończył studia ekonomiczne i europeistyczne. Obronił doktorat o pomocniczości w lokalnej współpracy. Lubi ciszę i muzykę.
Formularz kontaktowy
Z regulaminu wynika, że caryca Katarzyna udostępniała Ermitaż do zwiedzania wąskiemu gronu swoich przyjaciół. Mógł on pełnić dla tej grupy rolę salonu. Jest to ciekawy przykład „klubu” odbiorców muzeum. Takie grupy przyjaciół czy miłośników, funkcjonujące we współczesnych egalitarnych muzeach są oczywiście bardziej otwarte i najczęściej przynależeć do nich mogą wszyscy zainteresowani.